Trong bối cảnh đất đai ngày càng trở nên đắt đỏ, việc tối ưu hóa không gian sống đã trở thành một ưu tiên hàng đầu. Xây dựng tầng hầm là một giải pháp thông minh, không chỉ giúp tăng diện tích sử dụng mà còn nâng cao giá trị và tiện ích cho ngôi nhà. Tuy nhiên, việc xây dựng tầng hầm không hề đơn giản, đòi hỏi sự am hiểu sâu sắc về các quy định xây dựng tầng hầm để đảm bảo tính hợp pháp, an toàn và hiệu quả cho công trình. Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện về các quy định xây dựng tầng hầm quan trọng nhất mà bạn cần biết, từ khái niệm cơ bản đến các yêu cầu kỹ thuật và pháp lý chi tiết.
1. Tầng hầm là gì? Phân biệt các loại tầng hầm phổ biến
Trước khi đi sâu vào các quy định, việc hiểu rõ khái niệm và các loại tầng hầm là rất cần thiết để đưa ra lựa chọn phù hợp cho công trình của bạn.
1.1. Khái niệm tầng hầm
Tầng hầm là một phần không gian của công trình được xây dựng hoàn toàn hoặc một phần nằm dưới mặt đất. Tầng hầm thường được kết nối với các tầng trên thông qua cầu thang hoặc lối đi riêng biệt. Phục vụ nhiều mục đích khác nhau như chỗ để xe, kho chứa, phòng kỹ thuật. Thậm chí là không gian sinh hoạt như phòng giải trí, phòng làm việc.
1.2. Phân biệt các loại tầng hầm
Hiện nay, có hai loại tầng hầm phổ biến với những đặc điểm và mục đích sử dụng riêng biệt:
- Tầng bán hầm (tầng nửa hầm). Đây là loại tầng có một phần nổi trên mặt đất và một phần chìm dưới mặt đất. Phần nổi thường không quá cao so với cốt vỉa hè hoặc mặt đất tự nhiên, cho phép tận dụng ánh sáng và thông gió tự nhiên thông qua các ô cửa sổ nhỏ. Tầng bán hầm thường được dùng làm gara ô tô, kho chứa, hoặc không gian phụ trợ.
- Tầng hầm chìm (tầng hầm ngầm). Loại tầng hầm này được xây dựng hoàn toàn dưới mặt đất. Do đặc điểm này, tầng hầm chìm thường yêu cầu các giải pháp kỹ thuật cao hơn về chống thấm, thông gió và chiếu sáng nhân tạo. Chúng thường được sử dụng làm bãi đỗ xe lớn, kho lưu trữ giá trị cao hoặc các khu vực kỹ thuật chuyên biệt.
2. Các quy định chung về xây dựng tầng hầm
Việc tuân thủ các quy định xây dựng tầng hầm là bắt buộc để đảm bảo an toàn cho công trình, môi trường xung quanh và tránh những rắc rối pháp lý sau này.
2.1. Số tầng hầm được phép xây dựng
Theo quy định chung của Bộ Xây dựng, các công trình có thể xây dựng tối đa 5 tầng hầm. Tuy nhiên, số lượng tầng hầm cụ thể được phép xây dựng cho từng công trình sẽ phụ thuộc vào quy hoạch đô thị, mục đích sử dụng, quy mô công trình và điều kiện địa chất khu vực. Đối với nhà ở dân dụng, đặc biệt là nhà phố, thông thường chỉ xây dựng 1 tầng hầm hoặc bán hầm để phục vụ nhu cầu cơ bản như chỗ đỗ xe hoặc kho.
2.2. Chiều cao tối thiểu của tầng hầm
Một trong những quy định xây dựng tầng hầm quan trọng là về chiều cao. Chiều cao thông thủy (từ sàn đến trần) của tầng hầm phải đạt tối thiểu 2,2m. Điều này nhằm đảm bảo không gian thông thoáng, thuận tiện cho việc di chuyển, đặc biệt là đối với các phương tiện giao thông khi tầng hầm được sử dụng làm bãi đỗ xe. Chiều cao này cũng cần tính toán đến hệ thống kỹ thuật như đường ống, dầm, và hệ thống thông gió.
2.3. Quy định về tầng bán hầm
Đối với tầng bán hầm, phần nổi trên mặt đất không được vượt quá 1,2m so với cốt vỉa hè hiện hữu hoặc cốt nền xây dựng đã được phê duyệt. Chiều cao thông thủy của tầng bán hầm cũng phải đạt tối thiểu 2,2m tương tự như tầng hầm. Thiết kế tầng bán hầm cần hài hòa với kiến trúc tổng thể của công trình và tận dụng tối đa ánh sáng, thông gió tự nhiên.
3. Quy định kỹ thuật chi tiết khi xây dựng tầng hầm
Bên cạnh các quy định chung, nhiều yêu cầu kỹ thuật cụ thể cũng cần được tuân thủ nghiêm ngặt trong quá trình thi công.
3.1. Nền và vách tầng hầm
Nền và vách của tầng hầm cần được thiết kế và thi công chống thấm triệt để. Theo quy định xây dựng tầng hầm, nền và vách phải được đổ bằng bê tông cốt thép với độ dày tối thiểu thường không dưới 20cm (tùy thuộc vào thiết kế cụ thể và áp lực nước ngầm). Việc này nhằm ngăn ngừa thấm nước từ mạch nước ngầm, nước mưa, hoặc nước thải từ các công trình lân cận. Hệ thống thoát nước quanh chân tường hoặc rãnh thu nước ngầm cũng cần được tính toán kỹ lưỡng.
3.2. Quy định về độ dốc đường dẫn xuống tầng hầm (Ram dốc)
Độ dốc của đường dẫn xe xuống tầng hầm là yếu tố an toàn quan trọng. Theo quy định xây dựng tầng hầm, độ dốc này không được vượt quá 15% – 20% tùy thuộc vào quy định cụ thể của địa phương và loại phương tiện di chuyển. Điều này đảm bảo xe cộ có thể lên xuống an toàn, tránh trượt dốc hoặc gặp khó khăn khi điều khiển. Vị trí của ram dốc cũng phải cách ranh giới lộ giới (chỉ giới đường đỏ) ít nhất 3m để đảm bảo an toàn giao thông và cảnh quan đô thị.
3.3. Hệ thống thông gió và chiếu sáng
Tầng hầm thường thiếu ánh sáng và thông gió tự nhiên. Do đó, việc thiết kế hệ thống này là cực kỳ quan trọng để đảm bảo không khí trong lành và đủ ánh sáng cho người sử dụng.
- Thông gió. Cần có hệ thống thông gió cơ khí (quạt hút/thổi) để đảm bảo ít nhất 6 lần trao đổi không khí/giờ đối với khu vực đỗ xe. Đối với tầng bán hầm, cần tối ưu các ô cửa sổ hoặc khe thoáng để tận dụng thông gió tự nhiên.
- Chiếu sáng. Ngoài ánh sáng tự nhiên (nếu có), hệ thống chiếu sáng nhân tạo phải đảm bảo đủ cường độ (thường là 100-200 lux tùy khu vực) và có đèn chiếu sáng khẩn cấp.
3.4. Chống thấm và chống ẩm
Đây là thách thức lớn nhất khi xây dựng tầng hầm. Các biện pháp chống thấm cần được thi công đồng bộ và chuyên nghiệp:
- Sử dụng vật liệu chống thấm chuyên dụng cho toàn bộ bề mặt tường và sàn tầng hầm (ví dụ: màng chống thấm HDPE, PVC, sơn hoặc hóa chất chống thấm).
- Thi công hệ thống thoát nước ngầm (drainage system) xung quanh móng để giảm áp lực nước.
- Kiểm tra và xử lý khe co giãn, mối nối bê tông kỹ lưỡng.
3.5. Phòng cháy chữa cháy (PCCC)
An toàn PCCC trong tầng hầm là yếu tố sống còn:
- Lắp đặt hệ thống báo cháy, chữa cháy tự động (bình chữa cháy, vòi phun nước) theo quy định.
- Thiết kế lối thoát hiểm riêng biệt, đảm bảo chiều rộng tối thiểu 1.1m và không bị cản trở.
- Sử dụng vật liệu chống cháy cho các bộ phận kết cấu và trang trí nếu có.
4. Điều kiện xây dựng tầng hầm đối với nhà mặt phố
Đối với các công trình nhà phố, việc xây dựng tầng hầm có thể có thêm những quy định riêng biệt tùy theo địa phương:
- Khoảng lùi ram dốc. Đường ram dốc xuống tầng hầm phải cách ranh giới lộ giới tối thiểu 3m. Đảm bảo không gây cản trở giao thông và đảm bảo tầm nhìn.
- Chiều rộng mặt tiền. Một số địa phương cấm xây dựng tầng hầm có lối đi lên/xuống cho ô tô đối với các ngôi nhà phố có mặt tiền giáp lộ giới nhỏ hơn 6m (hoặc một con số cụ thể khác tùy quy định). Điều này nhằm tránh gây ùn tắc giao thông hoặc mất an toàn.
5. Giấy phép xây dựng tầng hầm
Trước khi bắt tay vào thi công, việc xin cấp phép xây dựng tầng hầm là bắt buộc. Hồ sơ thường bao gồm:
- Đơn đề nghị cấp giấy phép xây dựng.
- Bản vẽ thiết kế kỹ thuật có thể hiện rõ phần tầng hầm.
- Giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất.
- Các giấy tờ liên quan khác theo yêu cầu của cơ quan quản lý xây dựng địa phương.
Quy trình xin phép cần được thực hiện cẩn thận, đúng trình tự để tránh mất thời gian, chi phí.
Kết luận
Việc nắm vững các quy định xây dựng tầng hầm là yếu tố then chốt để đảm bảo công trình của bạn không chỉ an toàn, bền vững mà còn hợp pháp. Từ việc phân biệt các loại tầng hầm, tuân thủ chiều cao, độ dốc đến các yêu cầu về chống thấm, thông gió và PCCC, mỗi chi tiết đều cần được chú trọng.
Nếu bạn đang có ý định xây dựng hoặc cải tạo nhà có tầng hầm, và cảm thấy băn khoăn về các quy định phức tạp này, đừng ngần ngại tìm kiếm sự hỗ trợ chuyên nghiệp. 89Design tự hào là đơn vị tư vấn thiết kế và thi công uy tín, sẽ đồng hành cùng bạn từ khâu lên ý tưởng, xin phép xây dựng cho đến hoàn thiện công trình, đảm bảo mọi thứ diễn ra suôn sẻ và đúng quy định pháp luật.
Hãy để 89Design biến không gian tầng hầm của bạn thành một phần hoàn hảo và giá trị. Liên hệ với chúng tôi để được tư vấn chi tiết ngay hôm nay!
Quý khách có thể tham khảo các dự án 89Design thi công tại đây. Tham khảo!
Hãy để lại thông tin hoặc cần tư vấn ngay!
Email: info.89design@gmail.com
Hotline: 0703.7777.33
